Για χρόνια, το διατροφικό λίπος θεωρούνταν ο βασικός «ένοχος» για την αύξηση του σωματικού λίπους. Ωστόσο, τα σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι η ποιότητα και η ποσότητα των υδατανθράκων, καθώς και ο τρόπος που αυτοί επηρεάζουν την ινσουλίνη, παίζουν καθοριστικό ρόλο στη ρύθμιση του σωματικού βάρους.
Ας δούμε τι πραγματικά συμβαίνει στον οργανισμό.
Πώς οι υδατάνθρακες επηρεάζουν το σωματικό λίπος
Οι υδατάνθρακες, είτε προέρχονται από ψωμί, ζυμαρικά και ρύζι είτε από ζάχαρη και γλυκά, μετατρέπονται κατά την πέψη σε γλυκόζη. Η αύξηση της γλυκόζης στο αίμα οδηγεί στην έκκριση ινσουλίνης, της ορμόνης που ρυθμίζει τη χρήση και την αποθήκευση ενέργειας.
Αρχικά, η γλυκόζη χρησιμοποιείται για άμεση ενέργεια ή αποθηκεύεται ως γλυκογόνο στο ήπαρ και τους μύες. Όταν όμως οι αποθήκες αυτές γεμίσουν, η περίσσεια μετατρέπεται σε σωματικό λίπος.
Ινσουλίνη: ο διακόπτης καύσης και αποθήκευσης λίπους
Η ινσουλίνη είναι μια αναβολική ορμόνη, απαραίτητη για τη ζωή. Όταν όμως παραμένει αυξημένη για μεγάλα χρονικά διαστήματα:
-
προάγει την αποθήκευση λίπους
-
αναστέλλει την καύση λίπους
-
δυσκολεύει την απώλεια βάρους
Με απλά λόγια, όσο η ινσουλίνη είναι υψηλή, το σώμα «κλειδώνει» την καύση λίπους.
Γιατί η ζάχαρη ευνοεί την αύξηση λίπους
Η ζάχαρη και οι επεξεργασμένοι υδατάνθρακες:
-
αυξάνουν απότομα το σάκχαρο
-
προκαλούν υψηλές αιχμές ινσουλίνης
-
οδηγούν σε γρήγορη επανεμφάνιση πείνας
Η συχνή κατανάλωσή τους συνδέεται με αυξημένη αποθήκευση λίπους, ιδιαίτερα στην κοιλιακή χώρα, και με την εμφάνιση ινσουλινοαντίστασης.
Ινσουλινοαντίσταση και δυσκολία απώλειας βάρους
Η συνεχής υπερέκκριση ινσουλίνης οδηγεί σε μειωμένη ευαισθησία των κυττάρων. Το σώμα τότε παράγει ακόμα περισσότερη ινσουλίνη για το ίδιο αποτέλεσμα, δημιουργώντας έναν φαύλο κύκλο που ευνοεί τη συσσώρευση σωματικού λίπους.
Παχαίνει τελικά το διατροφικό λίπος;
Η άποψη ότι «το λίπος παχαίνει» αποτελεί διατροφικό μύθο όταν διατυπώνεται απόλυτα.
Το διατροφικό λίπος:
-
δεν αυξάνει σημαντικά την ινσουλίνη
-
δεν μπλοκάρει την καύση λίπους
Ωστόσο, επειδή είναι θερμιδικά πυκνό, η υπερκατανάλωσή του μπορεί να οδηγήσει σε θετικό ενεργειακό ισοζύγιο. Συνεπώς, το πρόβλημα δεν είναι το λίπος αυτό καθαυτό, αλλά η ποσότητα και ο συνδυασμός του με υψηλά επίπεδα ινσουλίνης.
Είναι όλο το παιχνίδι θέμα ινσουλίνης;
Η ινσουλίνη παίζει κεντρικό ρόλο, αλλά δεν είναι ο μοναδικός παράγοντας. Το σωματικό λίπος επηρεάζεται επίσης από:
-
τη συνολική ενεργειακή πρόσληψη
-
την ποιότητα της διατροφής
-
τη φυσική δραστηριότητα
-
τον θυρεοειδή και άλλες ορμόνες
-
τον ύπνο και το στρες
Παρόλα αυτά, η ινσουλίνη καθορίζει σε μεγάλο βαθμό αν οι θερμίδες θα χρησιμοποιηθούν ως ενέργεια ή θα αποθηκευτούν ως λίπος.
Συμπέρασμα
Η αύξηση του σωματικού λίπους δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τις θερμίδες ή από το διατροφικό λίπος. Η ρύθμιση της ινσουλίνης, μέσω της σωστής επιλογής και ποσότητας υδατανθράκων, αποτελεί βασικό παράγοντα για τη διαχείριση του βάρους και της σύστασης σώματος.
Μια ισορροπημένη διατροφή δεν αποκλείει τρόφιμα, αλλά στηρίζεται στη σωστή κατανομή, ποιότητα και χρονισμό των γευμάτων.
